BỆNH THIẾU VITAMIN
Bệnh thiếu hụt dinh dưỡng gây rối loạn chức năng hoạt động của cơ thể làm cho gia cầm suy dinh dưỡng, chậm lớn, còi cọc, giám đẻ.
I. Nguyên Nhân gây bệnh
- Do khẩu phần ăn không cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng. Lý do có thể do người chăn nuôi lập khẩu phần ăn bị mất phẩm chất. Các vitamin bổ sung vào khẩu phần tuy số lượng đủ nhưng lại bị mất tác dụng do các yếu tố lý, hóa hay nhiệt độ làm biến đổi chất lượng gây hư hỏng các thành phần khác.
- Do khẩu phần ăn không cân bằng theo tiêu chuẩn quy định, làm giảm khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng gây thiếu hụt dinh dưỡng.
- Do pha trộn không đều. Nhất là các nguyên tố khoáng vi lượng và vitamin làm cho việc hấp thu không cân đối.
- Khi pha trộn trong thức ăn có những chất đối kháng làm mất tác dụng của nhau như Amprol với vitamin B1, Avidin với Biotin, Linsed với vitamin B6.
- Sự hiệnd iện của các tạp khuẩn hay độc tố nấm trong thức ăn.
- Sự có mặt của các cầu trùng làm giảm quá trình hấp thu dinh dưỡng.
II. Triệu chứng bệnh
Sự thiếu hụt dinh dưỡng làm rối loạn tiêu hóa gây cho một số gà hoặc cả đàn (tùy theo mức độ thiếu hụt) biểu hiện triệu chứng:
- Xù lông, còi cọc, chậm lớn.
- Chết phôi và tỷ lệ nở kém.
- Nếu thiếu hụt quá nhiều một trong những chất khoáng hay vitamin thì được biểu hiện ở những triệu chứng và bệnh tích riêng biệt cho những bệnh dinh dưỡng kế tiếp sau.
III. Bệnh tích
Không có bệnh tích điển hình, chỉ thấy xác gầy ốm.
IV. Phòng và trị bệnh
Thực hiện theo quy trình chăn nuôi hợp lý về dinh dưỡng, nhiệt độ, ánh sáng và phòng các bệnh do vi trùng, virus, cầu trùng, ký sinh trùng v.v... Khẩu phần thức ăn phải đầy đủ chất dinh dưỡng theo từng loại gà và từng lứa tuổi, các nguyên liệu để phối hợp khẩu phần thức ăn phải tốt không nấm mốc, không quá cũ, các nguyên tố vi lượng và vitamin các loại khi bỏ sung vào thức ăn phải còn tốt, không được trộn chung và pha chung với các chất làm mất tác dụng của thuốc.
Lưu ý: Những đặc tính của vitamin khi trộn và pha chế vào thức ăn.
- Vitamin A (Caroten) và vitamin D: Bị phá hủy bới tác nhân oxy hóa như kim loại sắt, đồng. Nó được hoạt hóa bởi ánh sáng tím (tia tử ngoại), để thời gian dài ở nhiệt độ cao và bị hủy phân ở pH axit. Nó phải được bảo vệ bởi các chất chống oxy hóa và được bao bọc bởi chất Gelatin và đường (ENDOX chất chống oxy hóa).
- Vitamin B1 (Thiamin): Bền vững ở pH thấp (axit) và giảm tác dụng khi tăng pH (kiềm). Vitamin B1 bị phân hủy bởi tác nhân oxy hóa trong môi trường kiềm hoặc trung tính.
- Vitamin B2 (Riboflavine): Bị phá hủy bởi ánh sáng và trong dung dịch kiềm, nhất là những chất có tính khử mạnh.
- Vitamin B6 (Pyridoxine): Bị phá hủy bởi ánh sáng và trong các dung dịch pha loãng. Chỉ bền trong dung dịch axit và dạng khô.
- Vitamin B12 (Cobalamin): Bị phá hủy bởi các tác nhân gây oxy hóa khử. Bị mất tác dụng do ánh sáng, vitamin C và Nicotinamid. Bền vững trong dung dịch axit yếu và kiềm. Bền vững cả trong dung dịch nước muối 9o/oo (nước sinh lý mặn).
- Vitamin C (Ascorbic): Bền vững trong điều kiện không khí khô. Bị phá hủy bởi bức xạ, chất oxy hóa trong dung dịch và trong điều kiện ẩm độ. Nó bị phân ly bởi các ion kim loại như sắt, đồng.
- Vitamin E (Tocopherol): Bị phá hủy bởi oxy không khí và đặc biệt trong môi trường kiềm. Nó bần vững ở dạng este hay acetat.
- Vitamin K: Không bền vững trong môi trường kiềm và ánh sáng mặt trời.
- Axit Folic: Không bền vững trong dung dịch axit (pH) và ánh sáng mặt trời. Cũng không bền vững trong premix và thức ăn có chứa Choline chloric và khoáng vi lượng.
- Vitamin B5 (Pantothenic): Không bền vững trong dung dịch axit và kiềm.
Nguồn tin: Theo Sách hỏi đáp bệnh về gia cầm